توسعه واکسن‌های mRNA نشان‌دهنده یک پیشرفت بی‌سابقه در علم پزشکی است. اما با حرکت کشورها به سمت تولید واکسن‌های mRNA بومی برای افزایش استقلال و آمادگی در برابر پاندمی، یک چالش حیاتی مطرح می‌شود: کسب اعتماد عمومی. این پژوهش نشان می‌دهد که اعتماد به واکسن‌های بومی، نه تنها به ماهیت نوآورانه فناوری، بلکه به طور قاطع به درک عمومی از کیفیت تولید و قوت نظارت نهادی وابسته است. نتایج نشان می‌دهد که در حالی که اعتماد به ایمنی (۸۲.۷٪) و اثربخشی (۸۴.۹٪) فناوری mRNA بالاست، این اعتماد باید توسط یک سیستم قوی تضمین کیفیت و رگولاتوری پشتیبانی شود. تحلیل‌ها به وضوح تأکید می‌کنند که بالاترین پیش‌بینی‌کننده‌های اعتماد به واکسن‌های mRNA  تولید بومی، نهادهایی هستند که مستقیماً مسئول تضمین کیفیت واکسن هستند. مردم تمایل دارند به محصولی اعتماد کنند که تولیدکنندگان محلی، توانایی خود را در حفظ استانداردهای عالی کیفیت ثابت کرده باشند. بالاترین عامل تأثیرگذار بر اعتماد عمومی، باور به کیفیت محصول نهایی است. این نشان می‌دهد که هرگونه تلاشی برای بومی‌سازی باید با تعهد بی‌چون و چرای تولیدکننده به استانداردهای بین‌المللی تولید خوب (GMP) همراه باشد. همچنین، اگر عموم مردم به توانایی فنی و شایستگی تولیدکنندگان محلی برای ساخت واکسن‌های باکیفیت بالا اعتقاد داشته باشند، اعتماد به محصول نهایی به شدت افزایش می‌یابد.

حتی اگر تولیدکننده داخلی واکسنی را تولید کند، نهاد ناظر است که به عنوان ضامن سلامت عمومی نقش حیاتی ایفا می‌کند. این پژوهش نشان می‌دهد که اعتماد به مقامات نظارتی به اندازه اعتماد به تولیدکننده مهم است. باور به اینکه نهادهای نظارتی صلاحیت کافی برای بررسی دقیق و تایید ایمنی و اثربخشی واکسن‌های mRNA را دارند، عاملی حیاتی در پذیرش عمومی است.

مهم‌ترین عاملی که عموم مردم برای افزایش اعتماد خود به واکسن‌های بومی ذکر کردند، در دسترس بودن و انتشار نتایج کارآزمایی‌های بالینی بود. این امر بر لزوم ارائه داده‌های خام، محکم و قابل اعتبارسنجی توسط نهادهای نظارتی تاکید می‌کند. قوی‌ترین انتظارات عمومی از تولیدکنندگان محلی، داشتن سوابق قوی ایمنی و کیفیت و شفافیت کامل در فرآیندهای تولید است. این انتظار، مدیران کیفیت و تولیدکنندگان را ملزم می‌کند که علاوه بر رعایت استانداردها، فرآیندهای خود را برای عموم قابل درک و اعتماد سازند.

موفقیت استراتژی‌های بومی‌سازی واکسن mRNA به میزان قابل توجهی وابسته به این است که کشورها تا چه حد می‌توانند یک چرخه تضمین کیفیت قوی و شفاف را برقرار سازند. برای حرکت به سوی آمادگی بهتر برای پاندمی‌های آینده، باید یک راهبرد سه‌گانه اتخاذ شود: ظرفیت‌های تولید مطابق با بالاترین استانداردهای GMP تقویت شوند، نهادهای رگولاتوری برای بررسی دقیق محصولات توانمندتر شوند و نتایج علمی (به ویژه داده‌های بالینی) برای اثبات ایمنی و کیفیت به شکل کامل و صادقانه منتشر شوند.

نویسنده: یاسمن تبری

مرجع

https://doi.org/10.1080/21645515.2025.2573562

مقایسه آماری عوامل مختلف ایجاد اعتماد به واکسن­های بومی در یک کارآزمایی با ۲۰۲۸ داوطلب (n=2028)