واکسنهای موجود و موانع مقابله با طاعون ریوی
طاعون ریوی بهعنوان کشندهترین فرم این بیماری، با وجود درمان آنتیبیوتیکی، به دلیل ظهور سویههای مقاوم و نبود واکسن تاییدشده، نیازمند راهکارهای نوین است.
واکسنهای موجود مبتنی بر F1 و LcrV با دو چالش عمده مواجه هستند:
عدم محافظت در برابر سویههای بدون کپسول (F1-negative)
پاسخ ایمنی عمدتاً هومورال و ضعف در فعالسازی ایمنی سلولی
طراحی هوشمند واکسن چندظرفیتی با فناوری mRNA
پژوهشگران با طراحی واکسن mRNA حاوی آنتیژنهای LcrV و F1 باکتری Yersinia pestis، محافظت ۷۵-۱۰۰% در مدلهای موشی علیه سه سویه متفاوت (از جمله سویههای بدون کپسول و مقاوم) را نشان دادهاند.
این موفقیت، پلتفرم mRNA-LNP را بهعنوان راهکاری کلیدی در مبارزه با تهدیدات زیستی و بیماریهای باکتریایی مطرح میکند.
اثربخشی واکسن mRNA بهینهشده: از افزایش پایداری تا محافظت چندسویه
مطالعه پیشرو با بهینهسازی ساختار آنتیژنها و ترکیب آنها در قالب واکسن mRNA، دستاوردهای زیر را محقق کرده است:
اتصال Fc انسانی: افزایش پایداری LcrV و F1 با اتصال به بخش Fc پادتن که پاسخ خنثیکننده آنتیبادی را در موشهای C57BL/6 از ۱۲.۵% به ۱۰۰% بهبود بخشید.
محافظت چندگانه: واکسن ترکیبی در برابر سه سویه Y. pestis شامل Orientalis، Medievalis و Kimberley53 F1-منفی، ۷۵-۱۰۰% کارایی نشان داد.
القای ایمنی سلولی-هومورال متعادل: نسبت IgG2/IgG1 ≈۱ و ترشح IFN-γ بالا (p<0.05) نشاندهنده فعالسازی همزمان دو بازوی ایمنی است.
کارایی در رژیمهای کوتاهمدت: دو دوز واکسن در موشهای BALB/c و CD-1 محافظت کامل ایجاد کرد.
تحولات کلیدی در توسعه واکسنهای mRNA برای طاعون ریوی
پژوهشحاضر سه تحول کلیدی را رقم زده است:
اثبات کارایی mRNA-LNP برای بیماریهای باکتریایی: اولین مطالعه جامع با نتایج موفق در مدل ریوی.
غلبه بر محدودیت آنتیژن F1: محافظت در برابر سویههای بدون کپسول با تکیه بر مؤلفه LcrV
القای پاسخ ایمنی چندلایه: ترکیب آنتیبادیهای خنثیکننده و سلولهای T حافظه.
مطالعات آینده بر بهینهسازی رژیم تکدوز، ارزیابی در مدلهای غیرجوندگان و ادغام آنتیژنهای مکمل (مانند YscF) متمرکز خواهد بود تا طیف محافظتی واکسن را گسترش دهد.
واکسن mRNA ترکیبی، مرز بین درمان ویروسی و باکتریایی را محو کرد و افق جدیدی در طراحی واکسنهای جهانی گشود.
عبارت کلیدی:
Unencapsulated strain F1
زیرگروههای خطرناک Y. pestis که با واکسنهای مبتنی بر F1 قابلمهار نیستند.