“رهیافت؛ راهبردها و چشماندازهای پزشکی نوین”
نویسنده: مهسا پویا
سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) نوع جدیدی از ایمونوتراپی به نام Lifileucel را بهعنوان اولین سلولدرمانی (ACT) برای ملانوما تأیید کرد. در این روش درمانی، پس از جداسازی تومور درحالرشد از فرد بیمار، لنفوسیتهای نفوذیافته به تومور (TILs) از آن جدا شده و در حضور IL-2 (فاکتور رشد لنفوسیتهای T) به تعداد زیادی در آزمایشگاه تکثیر خواهند شد. سپس تحت شرایط خاص، مجدداً به همان بیمار تزریق شده تا سلولهای توموری را هدف قرار دهند؛ بنابراین( Tumor-Infiltrating Lymphocytes ) TILها نوعی”داروی زنده” محسوب میشوند که در بدن بیماران مبتلا به سرطان قادر به تکثیر هستند. این روش درمانی، با هدف درمان بیماران بزرگسال مبتلا به ملانومای پیشرفته که نسبت به سایر درمانهای موثر، مقاوم هستند، تایید شده است.
تولید محصول تزریقی TIL شامل چندین مرحله در آزمایشگاه است:
۱- جداسازی تومور درحالرشد.
۲- ایجاد قطعات با قطر ۲ تا ۳ میلیمتر از تومور.
۳- کشت قطعات توموری در حضور محیط کشت حاوی دوز بالای IL-2 به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز.
۴-تحریک لنفوسیتها با استفاده از آنتیبادی مونوکلونال ضد CD3 به مدت ۱۰ الی ۱۴ روز دیگر (بهمنظور تکثیر بیشتر).
پس از مراحل فوق، لنفوسیتهای داخل استرومای تومور خارج شده و رشد میکنند؛ بنابراین، مدتزمان لازم برای تولید TIL، بهعنوان داروی متمایز و ویژه برای هر بیمار، ۲۰ تا ۲۸ روز خواهد بود.
همچنین، پیچیدگیهای درمان، هزینه بالای تولید lifileucel و همچنین موانع نظارتی موجود در مسیر تولید این “محصول زنده”، توسعه تجاری آن را بهصورت گسترده با مشکل مواجه نموده است؛ زیرا شرکتهای دارویی متعارف، به تولید «دارو در یک ویال» وابسته هستند؛ به این معنی که دارو برای تعداد زیادی از بیماران قابلاستفاده باشد و بهراحتی و به طور گسترده توزیع شود. درحالیکه ACT با TILs ، شامل مراحل پیچیدهای است که به تولید داروی جدید برای هر بیمار و با استفاده از لنفوسیتهای همان فرد میانجامد.
بااینوجود، تأیید اخیر FDA برای اولین سلولدرمانی در سرطان جامد، بسیاری از شرکتهای دارویی را بهمنظور بهبود مسیرهای موجود در تولید و استفاده از این رویکرد درمانی تشویق میکند
عبارت کلیدی:
Adoptive Cell Therapy (ACT): نوعی ایمونوتراپی است که در آن لنفوسیتهای T به فرد بیمار تزریق میشود تا به بدن در مبارزه با بیماریهایی مانند سرطان کمک کند.